Kontakt Lens Kullanan Hastalar Nasıl Takip Edilmelidir?

• Kontakt lens korneaya ve gözün yüzey tabakalarına temas eden bir plastik materyaldir. Bu nedenle lens kullanıcılarının periyodik muayenelerinde sadece, göz numarasının değişimini kontrol etmek yeterli değildir.

• Hastaların güvenli ve sorunsuz lens kullanabilmesi için göz numarasının ölçümü yapıldıktan sonra, kontakt lense ait bir yan etki mevcut mu incelenmelidir.

• Kontakt lens kullanan hastalarda lens kullanımına ait bir problem var ise, önlem almak ve komplikasyon çıkmasını engellemek gereklidir. Bu nedenle hastaların periyodik muayeneleri yapılır.

KONTAKT LENSLERİN EN SIK GÖZLENEN YAN ETKİLERİ ŞUNLARDIR:

1- Allerjik yan etkiler:

Allerjik hastalarda kontakt lensler göz yüzeyinde ve özellikle üst kapak arka yüzeyinde dev papillaların oluşumuna neden olabilirler (resim 1).
Kapaklar çevrilerek üst göz kapak arka yüzeyinin muayenesi yapılmaz ise bu yan etki ise gözden kaçabilir.
Tedavisi erken saptanır ise daha kolaydır.

Resim 1- Üst kapak arka yüzeyinde kontakt lense bağlı dev papiller konjonktivit Resim 1- Üst kapak arka yüzeyinde kontakt lense bağlı dev papiller konjonktivit

2- Göz kuruluğu ve gözyaşı kalitesinin bozulması:

Hastanın gözüne uygun olmayan kontakt lensleri kullanması veya kişinin iş yerindeki çevre koşulları gözyaşı film tabakasının, miktar ve kalitesinin bozabilir.
Gözyaşı muayenesi yapılmaz ise saptanamaz, Islanma testi (Schirmer) ve gözyaşı kırılma zamanı ölçümü, (resim 2-3) gözyaşı miktarı ve kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan basit testlerdir.
Tedavisi kişiye en uygun gözyaşı damlalarının kullanılması ve çalışma şartlarında küçük modifikasyonlar yapılması ile yapılabilir.

Resim 2: Islanma testi Resim 2: Islanma testi
Resim 3: Gözyaşı kırılma zamanı ölçümü. Resim 3: Gözyaşı kırılma zamanı ölçümü.

3- Kornea epitel hücrelerinde dökülme:

Korneanın ön yüzeyinde bulunan hücrelerinin (epitel) lensin sürtünmesinden etkilenip etkilenmediğini anlamak için kornea boyaları ile muayene yapılır (resim 4). Eğer epitel hücre dökülmesi var ise hastanın enfeksiyon riski vardır tedavisi yapılmalıdır.

Resim 4: Kornea epitelinde noktasal hücre dökülmesi. Resim 4: Kornea epitelinde noktasal hücre dökülmesi.

4- Korneada incelme:

Göz yüzeyine uygun olmayan, kontakt lens kullanımı korneada incelmeye neden olmaktadır. Lens kullanan hastalarda kornea kalınlığının periyodik olarak ölçülmesi doğru bir yaklaşımdır (Pakimetri) (Resim 5). Eğer hasta ilerde laser tedavisi olmak istiyor ise kişinin bu tedaviyi yaptırabilmesi için lens kullanıma ara vermesi veya kullanım süresini azaltması gerekebilir.

Resim 5 : Pakimetri, kornea  kalınlığının ölçülmesi. Resim 5 : Pakimetri, kornea kalınlığının ölçülmesi.

5- Kornea yüzeyinde topografik bozulma:

Kontakt lens kornea yüzey eğimine saygılı değil ise dokunduğu bölgelerde yüzey topografisini bozabilir. İstenilen bir durum değildir. Korneanın topografik incelemesi yapılmadan anlaşılmaz (Korneal topografi) (Resim 6,7).
Kullanılan lensin kornea yüzey eğimine uygun olmadığının bulgusudur ve epitel dökülmesini arttırır. Tedavisinde lens tipinin ve kurvatürünün değişmesi gerekebilir.

 Normal korneal yüzeyin 3d topogrfaisi - Uygun olmayan kontakt lens kullanımına bağlı topografik bozulma (kornea yüzeyindeki anormal elevasyon bölgeleri, keratokonus benzeri topogrfaik görüntü). Resim 6: Normal korneal yüzeyin 3d topogrfaisi
Resim 7: Uygun olmayan kontakt lens kullanımına bağlı topografik bozulma (kornea yüzeyindeki anormal elevasyon bölgeleri, keratokonus benzeri topogrfaik görüntü).

Yukarıdaki anlatılan incelemeler ve muayeneler periyodik olarak(6 ayda bir) yapılmalıdır. Böylece kontakt lenslerin olası komplikasyonları önlenebilir.

Kontakt lens kullanan hastalarda lens kullanmına ait bir problem var ise, önlem almak ve komplikasyon çıkmasını engellemek gereklidir. Bu nedenle hastaların periyodik muayeneleri yapılır.

KONTAKT LENSE AİT PROBLEM ÇIKTIKTAN SONRA TEDAVİ YAPILMASI DOĞRU YAKLAŞIM DEĞİLDİR.